Thắng cố là một món ăn truyền thống của cộng đồng dân tộc H’Mông ở tỉnh Lào Cai. Món ăn này được làm từ thịt ngựa, với đặc điểm độc đáo khi cả phần cơ thể của con ngựa đều được sử dụng trong quá trình chế biến, không bỏ lỡ bất kỳ phần nào. Hãy cùng Top Lào Cai AZ khám phá nguồn gốc và cách chế biến độc đáo của món thắng cố Lào Cai!
Giới thiệu về món Thắng cố Lào Cai
Nguồn gốc món thắng cố Lào Cai
Thắng cố, hay còn được gọi là khấu tha hoặc thắng cố, là một món ăn truyền thống đặc trưng của người H’Mông, xuất phát từ Vân Nam (Trung Quốc) và sau đó được đưa vào Việt Nam thông qua cách chế biến độc đáo của cộng đồng người Mông sinh sống tại vùng núi Tây Bắc.
Món thắng cố Tây Bắc dùng thịt gì để nấu?
Ban đầu theo truyền thống, thịt được sử dụng để nấu thắng cố là thịt ngựa. Tuy nhiên, để phù hợp với khẩu vị đa dạng của mọi người, người dân đã biến tấu từ thịt ngựa sang thịt trâu, bò, và lợn, giúp thực khách có thể thưởng thức món ăn này một cách dễ dàng.
Giai thoại về món thắng cố Lào Cai ai cũng nên biết
Theo câu chuyện truyền miệng về món thắng cố Lào Cai, người H’Mông thường kể rằng, trong quá khứ khi bị người phương Bắc đuổi giết, họ phải rời bỏ vùng đất của mình và di cư xuống phía Nam. Trong thời kỳ đó, khi đói khát và không có gì để ăn, một con ngựa bí ẩn xuất hiện và nói: “Hãy thịt tôi, lấy da tôi làm vỏ và sử dụng thịt của tôi để nấu nên một món ăn.”
Người H’Mông tuân theo lời đề xuất đó và quyết định mổ con ngựa. Họ sử dụng da ngựa để làm vỏ cho món ăn và nấu chín. Nhờ có con ngựa kỳ diệu đó, họ có đủ sức mạnh để vượt qua những thách thức, vượt qua sông sâu, núi cao, và hòa nhập vào cuộc sống bình yên ở phương Nam.
Cách làm món thắng cố Lào Cai
Cách chế biến thắng cố ngựa
Món thắng cố Lào Cai có cách nấu rất đơn giản nhưng lại mang đến hương vị đặc sắc mà khó quên, được lưu truyền qua hai phương pháp chế biến như sau:
- Cách 1: Đầu tiên, làm sạch thịt và nội tạng của con ngựa, sau đó cho chúng vào nồi và luộc chín. Thịt sau khi luộc chín sẽ được thái thành những miếng vuông. Tiếp theo, cho thịt vào nồi và nêm gia vị theo khẩu vị cá nhân. Tiết ngựa sau khi luộc chín được đặt lên trên nồi thịt, sau đó đổ nước xâm xấp vào và hầm nhừ cho món ăn thêm hương vị.
- Cách 2: Sau khi làm sạch thịt ngựa, thịt và các phần nội tạng sẽ được thái thành những lát nhỏ và sau đó ướp với gia vị trong khoảng 15 – 30 phút. Ướp thịt trong thời gian ngắn, sau đó đặt tất cả vào nồi nước dùng đã được nấu sẵn. Điều đặc biệt ở đây là nước dùng được chế biến với nhiều loại gia vị đặc trưng như thảo quả, quế chi, địa điền, lá thanh nướng thơm…
Sau vài tiếng đun chín, bạn sẽ có ngay một nồi thắng cố ngựa thơm ngon. Mùi vị của món ăn có thể gây khó chịu với một số người do sự lạ lẫm của các nguyên liệu mà người dân vùng núi Tây Bắc sử dụng. Nhiều du khách thậm chí có thể nhầm lẫn mùi vị này là do nội tạng của ngựa chưa được làm sạch, nhưng thực tế mùi vị này là do sự kết hợp của các gia vị đặc biệt khi nấu nước dùng.
Cách chế biến thắng cố từ các loại thịt khác
Ngoài việc sử dụng thịt và nội tạng của ngựa để nấu thắng cố Bắc Hà, người dân còn thử nghiệm với cách chế biến mới bằng thịt bò, trâu, và lợn. Đây là một món ăn được coi là sự đổi mới đáng chú ý trong ẩm thực. Phương pháp chế biến cũng tương tự như thắng cố ngựa, chỉ là thay thịt ngựa bằng các loại thịt nêu trên.
Cách chế biến khác
Bên cạnh những cách nấu thắng cố truyền thống, bạn cũng có thể thưởng thức món thắng cố Lào Cai ngon miệng với lẩu thắng cố. Mặc dù công đoạn chế biến đơn giản, nhưng để đạt được hương vị ngon lành, không phải ai cũng nấu được chuẩn vị đâu nhé!
- Bước 1: Làm sạch nội tạng của ngựa và chặt thành từng miếng nhỏ.
- Bước 2: Sử dụng bếp lửa than hồng, đặt một chảo cũ lớn lên trên. Đổ các nguyên liệu như thịt thủ, thịt mông, xương vào chảo cùng mỡ ngựa tiết ra. Xào đều bằng chính mỡ ngựa. Khi miếng thịt đã se lại, đổ nước và đun sôi với lửa lớn trong vài giờ.
- Bước 3: Thường xuyên múc bọt bẩn nổi lên trên bề mặt để làm cho nước dùng ngọt và trong hơn. Các bộ phận như lòng, gan, tim… cho vào sau cùng và đun nhừ.
- Bước 4: Bếch lẩu ra khỏi bếp và ăn kèm với các loại rau đặc trưng như rau đắng, thảo quả, tầm bóp, địa điền…
Cách làm nước chấm thắng cố
Tương tự như khi thưởng thức các món dưới xuôi như phá lấu thường đi kèm với chén nước mắm me, nhiều người tự hỏi nước chấm thắng cố nên chấm cùng nước gì? Theo đó, vì thắng cố đã có mùi và hương vị đặc trưng, nước chấm không cần quá phức tạp. Thông thường, nước chấm chỉ cần tí muối trắng hoặc bột canh, kết hợp thêm chút ớt cay cay. Hoặc nếu muốn thêm phần độc đáo, bạn có thể pha chế một ít nước xì dầu kèm theo tỏi băm nhỏ.
Thưởng thức món thắng cố Lào Cai đúng điệu
Để đảm bảo thịt luôn nóng hổi và đậm đà, khi thưởng thức thắng cố chảo thịt vẫn nên đặt trên bếp bạn sẽ múc ra bát khi nào muốn ăn. Có thể thêm một ít ớt xào Bắc Hà để tăng thêm hương vị cay nồng.
Miếng thịt ngựa, đã được hầm nhừ, với hương vị ngọt mềm của thịt và vị cay của ớt xào, khiến bạn thưởng thức cùng với chén rượu ngô Bản Phố cay nồng thật sự tuyệt vời. Ngoài các hương vị chính của món ăn, bạn còn cảm nhận được hương thơm ngai ngái của gia vị thắng cố.
Chén rượu ngô không chỉ giúp giảm mùi vị khó chịu của thắng cố mà còn tạo thêm hương vị độc đáo. Sau khi nhấp một ngụm rượu và thưởng thức một miếng thịt, bạn sẽ ngạc nhiên khi mùi vị khó chịu biến mất, thay vào đó chỉ còn lại hương thơm nhẹ nhàng của gia vị, vị ngọt và cay nồng của chén rượu ngô, khiến bạn muốn thưởng thức mãi mà không biết ngán.
Muốn ăn Thắng Cố Lào Cai: Đến đâu ăn mới chuẩn?
Bát thắng cố nóng hổi, vừa thổi vừa ăn mới thú vị và hấp dẫn không thể chối từ! Đặc biệt, nhìn chảo thắng cố sôi sùng sục trên bếp, bạn sẽ khó có thể cưỡng lại được. Vì vậy, nếu bạn muốn thưởng thức món thắng cố ngon lành, hãy đến những địa điểm dưới đây:
Chợ phiên Bắc Hà
Món thắng cố được bày bán rộng rãi tại các chợ phiên của các tỉnh thuộc vùng núi Tây Bắc, đặc biệt là tại các phiên chợ với đặc điểm văn hóa H’Mông rõ nét. Trong số đó, chợ phiên Bắc Hà nổi tiếng với văn hóa H’Mông đậm chất. Không chỉ có những sản phẩm như khèn, váy đẹp, rượu thơm, mà còn là địa điểm có món thắng cố ngon nhất trong loại thắng cố.
Bạn có thể mua nhiều loại thắng cố như thắng cố ngựa, thắng cố trâu, thắng cố dê, thắng cố lợn, thậm chí còn có thắng cố gà và nhím. Nếu là nam giới, bạn nên biết cách uống rượu khi ăn thắng cố. Phụ nữ và trẻ em có thể ăn thắng cố kèm cơm nắm hoặc mèn mén mang theo.
Chợ phiên Đồng Văn
Chợ Phiên Đồng Văn được tổ chức vào mỗi chủ nhật, được coi là phiên chợ lớn nhất trong khu vực cho đến nay. Từ sớm, chợ đã thu hút đông đảo người mua bán. Đặc biệt, vào giữa trưa, chợ trở nên nhộn nhịp hơn với sự tăng lên của lượng khách.
Cổng chợ huyện Đồng Văn đã được sửa sang, trở nên đẹp mắt hơn nhiều. Bước vào khu chợ, bạn sẽ thấy gian hàng thắng cố đặt ngay sau quầy thức ăn. Thịt bò và thịt lợn được xiên thành từng miếng lớn, treo lủng lẳng trên những móc to. Rượu ngô được bày bán gần những góc thắng cố.
Những lít rượu ngô đựng trong can nhựa hoặc bình sành, được những con ngựa chăm chỉ mang từ núi xuống từ sớm hay từ đêm trước. Dù hoạt động mua bán đã kết thúc từ lâu, nhưng dãy hàng thắng cố vẫn còn đông đúc và sôi động.
Thắng cố Lào Cai giá bao nhiêu?
Tại chợ Bắc Hà, giá cả không quá cao. Mỗi bát thắng cố ngựa chỉ có giá khoảng 100.000 VNĐ, còn thắng cố trâu thì rẻ hơn với mức giá 80.000 VND/bát. Món ăn này không chỉ xuất hiện trong các sự kiện lễ hội quan trọng như lễ ăn thề bảo vệ rừng, hội làng, chợ phiên mà ngày nay còn phổ biến trong các phiên chợ khác tại vùng này.
Gợi ý các quán thắng cố ngon ở Bắc Hà
Để trải nghiệm hương vị chuẩn của món thắng cố Lào Cai, Top Lào Cai AZ sẽ chia sẻ với bạn danh sách những nhà hàng thắng cố ở Bắc Hà được đánh giá cao về chất lượng, sạch sẽ và được nhiều người lựa chọn nhất.
- Thắng cố LyLy Bắc Hà: Tổ dân phố Nậm Cáy 1, thị trấn Bắc Hà, huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai – Hotline 098 781 84 60.
- Thắng cố Thùy Dung Bắc Hà: 031 Tổ dân phố Nậm Cáy, thị trấn Bắc Hà, huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai – Hotline 096 830 46 98.
Có thể khẳng định rằng, thắng cố Lào Cai là một món ăn nổi tiếng, thu hút đông đảo thực khách khi tới Sapa, đồng thời đóng góp vào việc làm cho du khách phát triển tình cảm đặc biệt và yêu thích vùng đất Tây Bắc hơn. So với các món ăn khác, thắng cố mang đến hương vị độc đáo và riêng biệt. Vì vậy, nếu bạn đủ dũng cảm để trải nghiệm và cảm nhận sự quyến rũ của món ăn này, chúng tôi tin rằng nó sẽ để lại trong bạn một ấn tượng sâu sắc, khó phai và mong rằng bạn sẽ chia sẻ những trải nghiệm này trong hành trình du lịch của bạn.
